Uykusuzluk, kronik inflamasyon nedeni olabilir mi?

Uykusuzluk, şişmanlık nedeni olabilir mi?

Uykusuzluk, uyku apnesi nedeni olabilir mi?

Alzheimer Hastalığı, Parkinson Hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıkların ve yaşlanmanın temel bulgularından bir tanesi de kronik inflamasyondur. Uykusuzluk ise, bu kronik inflamasyonu tetiklemektedir. Bilimsel çalışmalar, yeterli ve kaliteli uyku eksikliğimiz hayatımızdaki birçok istenmeyen belirti ve bulguların sebebi olabileceği göstermektedir. Hepimiz uyku eksikliğinin bizi mızmız ve unutkan yapabildiğini biliyoruz. Ama, uzun süreli uyku eksikliğinin inflamasyon belirteci olan C-Reaktif Protein düzeyini artırması, insan uykusunun sadece dinlenme sağlamadığı, aynı zamanda antiinflamatuvar etkili de olduğunu göstermektedir (*).

Kronik enflamasyon, yüksek kan basıncı, kalp veya damar hastalığı, ağrı toleransı azlığı, bazı otoimmün bozukluklar gibi hastalıklara yol açabildiği gibi, şişmanlığa da yol açabilir. Uyku eksikliğinde, beyine tokluk sinyali gönderen leptin yapımının azalması nedeniyle, iştahımız artar ve şişmanlık başlar. Uykusuzluk, aynı zamanda mideden salıverilen ve iştah uyarıcı bir peptid olan Grelin hormonunda da bir artışa neden olur.

Uyku eksikliği, uyku apnesine de sebep olabilir. Uyku apnesinde, boğazdaki kaslar o kadar çok gevşer ki havayolu daralır ve kapanır. Uyku sırasında, yüksek sesle horlayan ve bazen soluk alıp vermesi veya soluğu duran insanlardaki uyku apnelerinin test edilmesi gerekir.

Peki, uyku eksikliği tespit edilebilir mi? Basit bir Uyuklama Testi ile uykusuzluğu tespit etmek mümkündür. Ancak kesin tanı uyku laboratuvarında uzman bir hekim tarafından konulmalıdır. Çünkü uzun süreli uyku ilacıkullanımı da belleği bozucu yan etkilere sahiptir. Uyuklama tetsti, aşağıdaki ölçeği kullanmak suretiyle uygun duruma uygun sayıyı seçerek yapılabilir.

0. Hiç biz zaman uyuklayarak uykuya geçmediyseniz.

1. Uyuya kalma/uyuklama şansı çok az

2. Uyuya kalma/uyuklama şansı orta bazen

3. Uyuya kalma/uyuklama şansı çok yüksek

Yukarıdaki ölçeği kullanarak şu sorulara cevaplarınızı değerlendirebilirsiniz.

Puanların değerlendirilmesi;

Toplam puanı 1-6 ise, Uyku Eksikliği / Apne şansı daha az.

Toplam puanı 7-8 ise, Uyku Eksikliği / Apne şansı orta seviye.

Puanınız 9 veya daha yüksek ise, Uyku Eksikliği / Apnesi şansı çok yüksek.

* Miller, M. A. Association of ınflammatory markers with cardiovascular risk and sleepiness. J Clin Sleep Med 2011;7(5):Supplement S31-S33.