RAMAZAN - YEMEK YA DA YEMEMEK
İlahi mesajlarda sıklıkla duyduğumuz ve karşılaştığımız bir tanımlama vardır; Yeryüzünde tadına doyamadığımız, tarifsiz lezzetler, aslında cennet taamlarının çok küçük bir cüzüdür.
Bunun yanısıra, Cennetteki lezzetleri his, tarif ve hayal etmeye insan oğlunun yaratılışında var olan anatominin yetersiz kalacağı anlatılır.
Yemeğin yaşamak için yetecek kadarıyla sınırlandırılması ve çeşitlendirilmesi tavsiye edilir. İlahi mesajlar, çok yemek yemenin vücuda hamallık yaptırmaktan öteye bir anlam taşımadığını, bu nedenle sofrada gözünüz kalacak şekilde yarı doymuş olarak kalkmayı tavsiye eder.
Günümüz tıp insanları da bundan farklı olmayan şeyler söylemektedirler. Her bir bireyin, birer matematik uzmanı gibi kalori hesapları yapmasını, vücuduna aldığı kalori ile yaktığının muhasebesini yapması gerektiğini, fazladan vücuduna aldığı her kalorinin, kişiye kalp, damar ve metabolizma sorunları kazandıracağını bildirmektedirler…
Ülkemiz coğrafyasında dolaşmaya başladığımızda çok rahat tanık olduğumuz bir gerçekle karşılaşırız. Yedi bölgemizin yetmiş yedi köşesinde, sayılamayacak kadar çeşit, tarif edilemez lezzetlere sahip bir yemek kültürümüz vardır. Konu keşke bu çeşitlilikle kalsa… Misafir olduğunuz bir yer ve ya hanede öylesine ısrarcı bir ev sahipliğiyle karşılaşırsınız ki, ikramlara bigane kalmak bir yana, üstüne bir de – ölümü gör. Tehdidiyle karşı karşıya kalırsınız. Bu nasıl bir ev sahipliğidir diye şaşkınlıktan küçük dilinizi yutarsınız. Belki de son derece kısıtlı bir gelire sahipken, misafirlerini saray sofralarındaymış gibi ağırlamayı başaran ev sahipleri misafiri kendilerine bir yük, masraf kapısı ya da zahmet sebebi saymadığı gibi, onun özellikle, Tanrı misafiri olduğunu ve Kısmetinin ondan önce ve bereketiyle haneye girdiğine inanırlar.
Anadolumuzun insanları genlerine işlemiş bu mükemmel ev sahibi örneklerini, her hal ve ahvalde muhafaza edip sürdürmeyi her ne pahasına olursa olsun sürdürür. Sizleri biraz memleketime, Diyarbekire götüreyim…
Öncelikle gözlerinizi kapatarak, anlatacaklarımı hayal etmenizi isterim. Diyarbekirdesiniz, Misafirsiniz, size ev sahipliği yapan beyle bir lokantada yemek yediniz, ana yemek dışında kalan neredeyse hemen hemen her şeyin lokantanın ikramı olduğunu öğrenmek sizi şaşırtacaktır. Ancak iş bununla kalmaz, eğer eşiniz ya da çocuklarınız bir mazeretle yemek davetine icabet edememişlerse, onlar için paketler hazırlanmıştır bile… Zahmet etmeyin, onlar şimdi karınlarını doyurmuştur. İtirazları prim yapmaz. Kural işler… Paketler poşetlere konulur. Asıl önemli kısım bundan sonra başlar, Hep arzulamışımdır, Şehr i Diyarbekirdeki lokanta kasalarının olduğu noktalara birer kamera yerleştirip kasa önü maceralarını kaydetmeyi… Özellikle evsahibinizin yanında ikinci bir Diyarbekirli varsa, seyredeceğiniz karğaşa asla anlam veremiyeceğiniz bir boyutta seyreder.
Ev sahibi kasadaki beyi uyararak onlar misafirimdir. Mesajı yollar. Bu mesaj akan suları durdurmaya kafidir, kasadaki mesajı almış, artık ağzınızla kuş tutsanız hesap ödemek gibi bir şansınız kalmamıştır. Ancak bu mesaj sizi bağlar da, diyer Diyarbekirliyi fazla bağlayıcı değildir…
-Senin misafirin bizim de misafirimizdir. Diyerek kasaya doğru öyle bir atak yapar ki, hızına ve kıvraklığına aklınız ermez. Ve kasanın önünde tarif edilemez bir hesap ödeme münakaşası başlar.
- Olmaz kardeşim sen de, onlar da benim misafirimsiniz.
-Asla kabul etmem ben senden büyüğüm, benim olduğum yerde sana hesap ödemek düşmez.
Ve rakibini ekarte edip hesabı ödeyebilmek için sayısız üstünlük kriterleri ardı ardına ortaya getirilir. Öyle bir an gelir ki, sanırsınız birazdan silahlar çekilecek, kan gövdeyi götürecektir. Tamam diyesiniz vardır, Benim için kavga etmeyin, bu seferlik ben ödeyeyim... Ama ortamın bunu kaldırmayacağını elleriyle sizi arkaya iterek çok net anlatırlar.
Misafir ağırlamanın, ona İkramda bulunmanın bu derece ciddiye alındığı bir toplumda Dini inancı gereğince, oruç tuttuğu Ramazan aylarında neler olabileceğini varın siz hesap edin…
İftar ve Sahur sofraları kuş sütünün eksik olmadığı şölenlerle yarışır. Her ev pişirdiğinden komşusuna bir miktar yollar, böylece komşulardan gelenlerle, sofra oldukça zenginleşmiştir. Budurumu Diyarbekirde yaşadığım yıllarda yazdığım bir şiirimde de dile getirmiştim:
RAMAZAN
MÜBAREK ÖYLE BİR GELİR Kİ
GELDİ Mİ PİR GELİR.
EVLER ŞENLİK GELİR,
HÜZÜN GİDER
NASIL GEÇER ANLAMAZSIN,
BİRER, BİRER
HER YIL YAŞANIR,
SANKİ BİR EFSANEDİR
HER DAKİKASI,
BİR HAZZI MÜSTESNADIR
GÖZÜNE HARAM OLANLAR VAR BİRADER
ELİNE, BELİNE, DİLİNE BEHABER
OLAMAZSIN MÜBAREK AYDA,
DERBEDER
HER ANIN DOLU,
HER ŞEY PLANLIDIR
SANA EZAN HATIRLATIR,
NAMAZ VAKTİDİR
KALBİN HUŞU İLE ÇARPAR
AKLINDA GÜZELLİKLER
GÜZELİ ARARSAN,
YAŞARSIN YUVANDA ESENLİKLER.
KANDİLLER YOK ARTIK,
AMA IŞIL, IŞIL MİNARELER
ALLAH IN BİRLİĞİNE
İŞARETTİR TEKBİRLER
OLURDU ESKİDEN LOKANTA
VİTRİNLERİNDE SİNİLER
BİRİNDE MEFTUNE, KİBE MUMBAR
DİĞERİNDE NURİYELER
ŞİMDİ UNUTULDU KULAK ÇORBASI
HANİ AŞURELER
GELİN GİBİ SÜSLENİRDİ DUVAKLI PİLAV
ÇİĞKÖFTELER
MARDİNLİ HASAN USTANIN PİŞİRDİĞİ PATLICANLI
ON PARMAKLA GİRİŞMEZSEN
KAÇAR LEZZETİ GİDER
BABAM DA DERDİ GÖZ AÇIP KAPAYINCAYA BİTER
İHYA EDEMEZSEN
DARILIR BİZE GİDER
NE ÇABUK BİTTİ,
BİR ŞEY ANLAMADIK DİYENLER
SENEYE ON GÜN ÖNCE GELECEK BİLİRLER
BİZ KADRİNİ BİLEMEDİK
AFFET DİYENLER
BİN AYDAN HAYIRLI OLAN ONDADIR BİLİRLER
HOŞ GELDİN,
SAFALAR GÖTÜRESİN YA RAMAZAN.
Tüm bunları aktardıktan sonra sizlere, Ramazan ayında nasıl yemek yiyeceğinizi anlatmanın ne kadar zor olduğunu kendi kendime soruyorum…
Usulen olsun bari iki kelam etmeden geçmiyeyim.
İftarınızı hurmama, su ya da tatlı bir şeyle açın
Az yiyin
Bolca sıvı gıdalar tüketin
Sofradan karnınızı doyurmadan kalkın
Akşam namazını kılın sonra, yine abartmadan yemeğe devam edin
Aşırı sıcak ya da soğuk tüketmeyin
Aşırı acı ya da tuzlu gıdalardan uzak durun
Vücudunuzun şekeri uzaklaştırmakla ilgili bir sorunu varsa bunu göz önünde bulundurun, glisemik indeksi düşük gıdalar tercih edin,
Bilim insanlarının son zamanlardaki görüşü: Oruçlu kalınan süre içinde, mide asitlerinin, açlık sırasında mide iç çeperine saldırdığını, adeta mide yüzeyini kemirerek yeni dokuların üremesine, buna bağlı olarak çalışan bir dizi mekanizmayla vücudumuzun yenilenmesine sebep olduğu yönündedir.
İşte vücudumuza, bizce tam anlaşılmamış bir ilahi müdahalenin olduğu bu günlerde, var olan hastalıklarınızla ilgili olarak doktorunuzun size yaptığı uyarıları hatırınızdan çıkarmayın, diyetinizi bu uyarılara uygun olarak planlayın, Orucun yada beslenme şeklinizin, olası sağlık sorunları yaratmaması için, bu uyarıların sizin için hayati ehemmiyeti olabilir.
Bütün bunların bilincinde olarak, Cenabı Allah a karşı bir farizayı yerine getirirken, Orucun sağlığımıza kazandıracaklarından fazlasını kaybetmemeye gayret edelim.
Bil vesile Ramazanı Şerifinizi Kutluyor, makbulünden kabul görmüş İbadetler diliyorum.
Selam ve saygılarımla
07/04/2019
Ecz. İbrahim YAVUZ
[email protected]