Uzmanlar güneşten korunmayı dönemsel değil, tüm mevsimlerde öneriyor, yine de danışanlarımız tarafından bahara girerken daha çok hatırlanmakta ve gündeme getirilmekte. Koruyucu kullanılmadığı durumlarda pek çok risk bizi bekliyor; cildimizde güneş lekeleri oluşabilir, güneş yanıkları gelişebilir, deriniz normalden daha erken yaşlanabilir, cildinizde kuruluk, ince kırışıklık ve çizgilenmeler artar, deriye ait bağışıklık sistemi zayıflar ve deri kanserlerine zemin hazırlanır. Güneş kremleri ile ilgili merak edilen bazı soruları bilimsel kaynaklar doğrultusunda aşağıda sizler için derledim.
GENİŞ SPEKTRUMLU (BROAD SPECTRUM) GÜNEŞ KORUMA NEDİR?
FDA’e (Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi)göre güneşin zararlı ultraviyole A (UVA) ve Ultraviyole B (UVB) ışınlarına karşı koruyandır. Geniş spektrumlu bir güneş kremi kullanmak cildinizin güneş yanıklarına, yaşlanma belirtilerine ve cilt kanseri riskine karşı korunmasını sağlar.
UVA ve UVB Nedir?
Güneş iki türlü zararlı ışını dünyaya ulaştırır.
UVA ya da yaşlandırıcı/antiaging ışınlar; cildinizi beklenenden erken yaşlandırır, kırışıklıklara ve yaşlılık lekelerine sebep olur ve camdan geçebilir. UVB ya da yanıklara sebep olan ışınlar; direkt olarak güneş yanıklarından sorumludur ve camdan geçemez.
SPF Nedir?
Güneş koruma ürünün cildi güneş yanığından ne kadar iyi koruduğudur. (SPF) “Güneşten Koruma Faktörü” demektir ve güneşin zararlı ışınlarından biri olan UVB ışınını ne kadar engellediğini gösteren rakamdır. SPF 15; yaklaşık 93% UVB koruma ve SPF 30; yaklaşık 97% UVB koruma anlamına gelir. Amerikan Dermatoloji Derneği SPF 30 veya üstünü önermektedir. Ayrıca şunu da bilmek önemlidir ki hiç bir ürün 100% korumaya sahip değildir. Bu yüzden gölge alanlarda ve güneşten koruyan giysiler ile korunmak önemlidir.
Kimyasal Filtre ve Fiziksel Filtre nedir?
Kimyasal filtreler sünger gibi güneş ışınlarını absorbe eder. İçeriklerinde; oxybenzone, avobenzone, octisalate, octocrylene, homosalateandoctinoxate gibi maddelerden en az biri bulunmaktadır. Bu formülasyonlarda ürün cilde iyi penetre olur beyazlık oluşmaz. Fiziksel filtreler ise deride bir bariyer görevi görür, deriden emilmez ve güneş ışınlarını dışarı yansıtır. İçeriklerinde fiziksel özellikli koruyucular zincoxide ya da titaniumdioxide bulunur ve hassas ciltler için uygundur. FDA, iki türlü koruyucuyu da güvenilirlik ve etkinlik olarak onaylamıştır.
Hangi dönemlerde ve kimler güneş kremi kullanmalı?
Her zaman ve herkes! Güneş yıl boyu zararlı ultraviyole ışınlarını yaymaya devam etmektedir. Bulutlu günlerde bile %80 oranında UVA ışınları cilde penetre olabilir ve zarar verebilir. Dışarı çıkacaksanız mutlaka kullanılmalıdır. Güneşe çıkmadan 20-30 dakika önce uygulanmalıdır. Kar, kum ve su, güneş ışınları yansıttığından, koruma ihtiyacını artırır.
Kullanılacak ürünler hangi özelliklere sahip olmalı?
Geniş spektrumlu (UVA ve UVB filtrelerine karşı koruyan) SPF 30 ve üstü, (FDA, SPF 15 koruma faktörünü yeterli bulurken Amerikan Dermatoloji Derneği minimum SPF 30 faktör kullanımı önermektedir.)
Su geçirmez (water resistant); water resistant ve waterproof, su geçirmez olduğu anlamına gelmez. Eğer bir ürünün üzerinde suya dayanıklı yazısı var ise yüzerken ya da terlerken 40-80 dakika arası koruma altındasınız demektir. En iyi sonuç için 2 saatte bir tekrar sürmeniz önerilir.
Koruyucular; kaşıntı kızarıklık, yanma gibi alerjik reaksiyonlar oluşturmamalı, yağlanma ve komedon gelişimi yaratmamalıdır.
Her beş kişiden biri cilt kanserine yakalanıyor. Ülkemizde bu oranı bilemiyoruz, ama güneşten korunmayı ihmal etmememiz gerekiyor.
Güneşiniz bol, sağlığınız yerinde olsun.
Referanslar:
1-Global Solar UV Index. World Health Organization. http://www.who.int/uv/publications/en/UVIGuide.pdf.
2-American Academy of Dermatology
3-Report on Carcinogens, Eleventh Edition (Ultraviolet Radiation Related Exposures); U.S. Department of Health and Human Services, Public Health Service, National Toxicology Program.
4-FDA Food and Drug Administration
5-Stern RS. Prevalence of a history of skin cancer in 2007: results of an incidence-based model. Arch Dermatol. 2010 Mar;146(3):279-82.
6-Robinson JK. Sun Exposure, Sun Protection, and Vitamin D. JAMA 2005; 294: 1541-43.
